WMS Industries

De geschiedenis van WMS Industries gaat ver terug de geschiedenis in. In het jaar 1943 werd het bedrijf Williams Manufacturing Company opgericht door Harry E. Williams. Williams zelf was toen al een decennium lang actief in de amusementsindustrie, waarin hij in 1933 dook toen hij net was afgestudeerd aan de befaamde universiteit van Stanford. Hij hielp mee bij het ontwikkelen van enkele belangrijke innovaties op het gebied van om flipperkasten populairder en beter te maken, zoals het introduceren van een kantelmechanisme, elektrisch aangedreven scores en de mogelijkheid om een extra spel te winnen door een bepaalde score te behalen.

Na voor een reeks bedrijven te hebben gewerkt, waaronder Pacific Amusement Manufacturing, Rock-Ola en Exhibit Supply, ging hij in 1942 zaken doen met Lyndon Durant onder de naam United Manufacturing. Na een breuk met Durant richtte Williams in 1943 toen de Williams Manufacturing Company op in Chicago, Illinois.

Flipperkasten en arcade spellen

In de begindagen lag de focus van de Williams Manufacturing Company dan ook op het gebied van flipperkasten, al maakten ze ook enkele andere arcade spellen. De eerste zeven producten waar Williams mee kwam was een soort van waarzeggingen machine genaamd Selector Scope (1944), twee elektromechanische spellen genaamd Periscope (1944) en Liberator (1944), een bijzonder spel genaamd Zingo (1944), een tweetal flipperkasten genaamd Flat- Top en Laura (beiden in 1945), een ander elektromagnetisch arcade spel met de naam Circus Romance (1945).

De twee flipperkasten (Flat-Top & Laura) werden gebouwd door oudere flipperkasten van andere bedrijven te kopen en door versieringen en andere elementen op het speelveld te veranderen. Het gebrek aan grondstoffen tijdens de Tweede Wereldoorlog maakte de fabricage van nieuwe machines erg moeilijk en duur. Het eerste geheel originele amusementstoestel van Williams was een flipperloze flipperkast genaamd Suspense (1946). Tijdens de late jaren ’40 en vroege jaren ’50 bleef Williams flipperkasten maken, al kwam het af en toe nog steeds met een nieuw arcade spel aanzetten In 1950 produceerde Williams het spel Lucky Inning, hun eerste flipperkast waarvan de onderste flippers op een moderne manier naar binnen gericht waren.

Overnames

In 1948 verkocht Williams 49% van de aandelen van het bedrijf aan een distributeur van arcade spellen uit Philadelphia genaamd Sam Stern. Stern werd vice-president en een groot deel van de dagelijkse leiding van het bedrijf kwam in zijn handen. In 1959 organiseerde Stern een buy-out van de aandelen van Williams door Consolidated Sun Ray, een New Yorkse retail conglomeraat die drogisterijen en discounters exploiteerde. Harry Williams verliet het bedrijf na de overname, dat nu werd omgedoopt tot de Williams Electronic Manufacturing Corporation. In 1960 ontwierp Harry Williams zijn laatste flipperkast voor Williams, eentje met het thema van paardenraces. Het laatste spel die hij voor Williams ontwierp, was ook een van de laatste elektromechanische games die werd gebouwd, en had de naam Rancho (1977).

In 1961 kocht Stern het bedrijf terug van Consolidated Sun Ray. Drie jaar later werd het bedrijf overgenomen door de Seeburg Corporation, die ook United Manufacturing kocht. De twee amusementsbedrijven werden geconsolideerd onder de naam Williams, maar verhuisden naar de fabriek van United. Sam Stern bleef de amusementsindustrie leiden, die in 1967 werd omgedoopt tot Williams Electronics.

De oude Williams spellen

Alhoewel waarschijnlijk de meeste lezers te laat zijn geboren om de Williams arcade spellen bewust te hebben meegemaakt, zullen we er toch enkele vermelden, aangezien het bij sommige oudere lezers wat jeugdsentiment oproept. Bovendien geeft het een mooie inkijk in de geschiedenis van Williams!

In 1962 werd ‘3 Coin’ gelanceerd dat het best verkochte Williams arcade spel wat op dat moment met 1100 verkochte exemplaren. Een jaar later ging Skill Pool daar dik overheen met 2250 verkochte machines. De flipperkast A-Go-Go uit 1966, met zijn avant-gardistische jaren 60-thema, verkocht een recordaantal van 5100 exemplaren. Zoals je kan zien geeft dit al goed aan in hoeverre Williams groeide als bedrijf en hoe de entertainment industrie in Amerika zich ontwikkelde in die jaren!

Flipperkast technologie

Vroege Williams flipperkasten stonden vroeger bekend om het feit dat ze vaak innovatieve functies en primeurs bevatten, zoals elektronisch bijgehouden scores en de “add-a-ball” functie. In 1967 bevonden flipperkast zich in het midden van hun “gouden eeuw”, en het aantal verkochte flipperkasten nam dan ook dramatisch toe te nemen. Populaire Williams flipperkasten waren Shangri-La (1967), Beat Time (1967), Apollo (1967), Smart Set (1969), Gold Rush (1971) en Space Mission (1976).

Toen het bedrijf kennis nam van het succes dat Atari had met het spel Pong (1972), besloot Williams ook in de markt te stappen van arcade video spellen. Na voorbereidende onderhandelingen met Magnavox, besloot Williams een opdracht om dit soort spellen te maken uit te besteden aan Magnetic Corporation of America en kwamen ze met hun eerste arcade videogame Paddle Ball. In 1974 werd Williams Electronics, Inc. opgericht om het bedrijf over te nemen. In 1980 verkocht Seeburg Williams aan Louis Nicastro, die samen met zijn zoon Neil het bedrijf naar de beurs zou brengen en het gedurende meer dan twee decennia zou runnen.

Doorbraak

Williams was nu al een echte naam in de entertainment industrie, maar brak pas echt door bij het grote publiek met het spel Defender uit de jaren ’80. Het had een voor die tijd hele innovatieve gameplay, horizontaal scrollen en dynamische kleuren die een hele generatie nieuwe games zou beïnvloeden. Na Defender kwam het spel Stargate in 1981, en nog een reeks populaire en invloedrijke titels zoals Joust, Robotron: 2084, Sinistar en Moon Patrol.

Andere populaire spellen van Williams uit de late jaren ’70 en jaren ’80 van de vorige eeuw waren Aztec (1976) en Grand Prix. Williams bleef ook stug doorgaan met elektromechanische flipperkasten uit te brengen op de markt tot en met oktober 1977, toen ze hun laatste flipperkast Wild Card uitbrachten. Vanaf november 1977 bracht Williams uitsluitend zogenoemde ‘solid-state’ flipperkasten uit, te beginnen met hun eerste productiemodel Hot Tip in 1977, dat 4903 exemplaren verkocht (de elektromechanische versie van Hot Tip die eerder in juni werd uitgebracht, verkocht 1300 exemplaren). Van eind jaren zeventig tot eind jaren tachtig bracht Williams talloze innovatieve flipperkasten uit, zoals Gorgar (1979, wat de eerste flipperkast met een synthetische stem was), Firepower (1980), Black Knight (1980, de eerste flipperkast met meerdere niveaus), Jungle Lord (1981), Space Shuttle (1984), Comet (1985), Pin*Bot (1986), High Speed (1986), F-14 Tomcat (1987), Taxi en Cyclone (beiden 1988).

In 1987 veranderde Williams de officiële naam in WMS Industries, Inc. toen het de beurs opging. WMS is een verkorting van Williams, al was misschien wel de voornaamste reden van de naamswijziging dat WMS het NYSE ticker symbool was van het bedrijf (de lettercode waarmee het geregistreerd stond op de New York Stock Exchange). In 1988 verwierf WMS bovendien de concurrent Bally-Midway, waardoor het een sterke positie bemachtigde op de gokkast markt.

De jaren ’90

Vanaf het jaar 1989 tot het midden van de jaren negentig vond er een nieuwe heropleving van de flipperkast plaats waarin deze machines overgingen naar de dot-matrix displays. Ook nu wist Williams voorop te lopen en het bedrijf kwam dan ook met een hele reeks pinball klassiekers, waaronder Black Knight 2000, The Machine: Bride of Pin-Bot, FunHouse, Fish Tales, Terminator 2, en The Getaway: High Speed II.

In 1992 produceerde het bedrijf de flipperkast The Addams Family dat natuurlijk gebaseerd is op de film The Addams Family die een jaar eerder uitkwam. Van de Addams Family flipperkast werden er maar liefst 20.270 exemplaren verkocht, een record dat nog steeds staat. In 1993 produceerde het bedrijf Twilight Zone, waarvan 15.235 exemplaren werden verkocht. Alhoewel na 1993 Williams nog steeds de marktleider was, kwam het bedrijf echter niet meer in de buurt van deze verkoopcijfers. Williams won in 1995 de prijs Manufacturer of the Year van de American Amusement Machine Association. Medieval Madness, geproduceerd in 1997, staat vaak bovenaan de lijstjes van experts als de beste flipperkast aller tijden. Maar Williams kon er niet veel aan doen dat de interesse in flipperkasten aan het afnemen was in de jaren ’90, iets wat natuurlijk mede te maken heeft met de opkomst van computers, consoles en computerspellen die mensen thuis konden spelen.

In 1999 deed Williams nog een laatste poging om de verkoop van flipperkasten nieuw leven in te blazen met zijn ‘Pinball 2000’ machines die de flipperkast integreerden met computer graphics op een ingebouwd scherm. Helaas werkte deze innovatie niet echt, aangezien de productiekosten hoger waren dan de prijzen die de markt kon dragen, en datzelfde jaar verliet Williams dan ook voorgoed de flipperkast branche om zich te concentreren op de ontwikkeling van gokautomaten – waar ze duidelijk meer toekomst in zagen.

Gokautomaten en hotels

Toen de flipperkast industrie achteruitging investeerde Williams (WMS)  in de hotelindustrie met dochteronderneming WHG Resorts, die later zou worden overgenomen door Wyndham International. Ook lanceerde WMS een dochteronderneming voor videogames, Midway Games, wat je misschien wel kent van zeer populaire arcade games zoals Mortal Kombat en NBA Jam. Ook betrad WMS de markt voor gokautomaten in 1994 en de speelautomaten van Williams bleken dan ook al snel aan te slaan. Ze droegen flink bij aan de trend in de branche van generieke mechanische gokautomaten naar computergestuurde, intelligente video slots. In 1996 introduceerde WMS de eerste succesvolle casino gokautomaat getiteld Reel em In dat was een video slot met meerdere winstlijnen en inzet mogelijkheden.

WMS volgde dit met een aantal vergelijkbare succesvolle spellen zoals Jackpot Party, Boom en Filthy Rich. Met de sluiting van zijn flipperkast divisie in 1999 richtte WMS zich volledig op de video slot industrie. In de jaren negentig groeide die industrie enorm naarmate meer Amerikaanse staten het gokken in het casino en video loterij spellen toestonden. Ook de groei van het aantal casino’s in de gebieden van Indiaanse stammen in de Verenigde Staten speelde een rol in de uitmuntende verkoopcijfers van WMS video slots.

Bekende titels

In 2001 introduceerde WMS zijn zeer succesvolle reeks “participatie” slots met Monopoly thema, die het bedrijf in licentie geeft of verhuurt aan casino’s in plaats van de spellen alleen aan de casino’s te verkopen. In het begin van de 21e eeuw kwam WMS met nog een flink aantal andere populaire titels die zijn gebaseerd op bekende entertainmentgerelateerde merken en namen zoal Men in Black, The Dukes of Hazzard, Match Game, The Price Is Right, Hollywood Squares, Powerball, Clint Eastwood, Green Acres, Top Gun, Star Trek, The Wizard of Oz en The Lord of the Rings. Sommige van deze spellen zijn werden aan elkaar gekoppeld binnen casino’s en zelfs tussen meerdere casino’s, zodat spelers de kans hebben om grote progressieve (oplopende) jackpots te winnen op basis van het totale bedrag dat door alle machines in het netwerk is ontvangen. Deze merkgames bleken populair bij spelers en winstgevend voor WMS, aangezien de netto licentie-inkomsten en leasevergoedingen die door elk spel worden gegenereerd erg hoog waren.

Andere populaire spellen die WMS in die tijd lanceerde waren Brazilian Beauty en Hot Hot Super Jackpot. En een leuk Nederlands tintje: in 2006 wist WMS Industries het in Nederland gevestigde gaming bedrijf Orion Financement Company B.V. te bemachtigen dat verderging als een WMS dochteronderneming.

Verdere groei

Van boekjaar 2006 tot 2011 groeiden de inkomsten van het WMS Industries van respectievelijk 451 miljoen Amerikaanse dollar naar 783 miljoen, en het nettoresultaat bedroeg 113 miljoen in 2010. Dit geeft al wel weer hoe groot op dit moment WMS Industries al wel niet was! In deze tijd ging WMS zich vooral focussen op het produceren van online video slots, al waren de speelautomaten voor in fysieke casino’s nog steeds een belangrijke inkomstenbron, met name in de Verenigde Staten. Maar WMS groeide op dit gebied ook flink in geselecteerde buitenlandse markten. Ook ontwikkelde het enkele lucratieve loterij spellen.

Sommige productontwerpen van WMS weerspiegelden dan ook de veranderende demografie van de online casino branche. Zo rond het jaar 2010 waren het vooral de jongere spelers die zijn opgegroeid met videogames zijn die op zoek waren naar meer uitdagende ervaringen als het gaat om online video slots. Dat was toen een fors contrast met bijvoorbeeld de invloedrijke groep vrouwen tussen de 55 en 65 jaar die toentertijd juist vooral in fysieke casino’s speelden op speelautomaten – al is deze groep tegenwoordig ook voor een groot deel overgegaan op online gokkasten.

Focus naar online

Alhoewel in het afgelopen decennium WMS met enkele nieuwe technieken en producten kwam voor fysieke casino’s, ging de focus steeds meer naar online. Toch zijn enkele van deze casino technologieën de moeite waard om op te noemen. Zo ontwikkelde WMS Industries de G+ series gokautomaten die beschikten over video reels (video rollen) en kwam het bedrijf met een serie speelautomaten van de ‘community gaming’ familie die onderling met elkaar waren verbonden. Ook ontwikkelde WMS een populaire loterij terminal en video pokerspel.

Maar de echte innovatie en vernieuwing vond voor WMS natuurlijk online plaats, aangezien het gokken op internet tussen 2010 en 2020 een enorme vlucht nam. In 2010 begon WMS Industries met het aanbieden van online gaming via de website Jackpot Party. Het werd dat jaar eerst in het Verenigd Koninkrijk gelanceerd en het jaar daarop in 2011 ook in de Verenigde Staten. In 2012 werkte WMS samen met het bedrijf Large Animal Games om verschillende van video slots op te nemen in een nieuw soort Facebook spelapplicatie met een cruiseschip-thema met de titel “Lucky Cruise”. Door spelletjes te spelen en de hulp van Facebook-vrienden in te roepen, kunnen spelers hierbij ‘geluksbrengers’ verzamelen (in plaats van geld). Het spel is vergelijkbaar met het spelen op een gokautomaat, maar bevat ook een lichte strategiecomponent. In 2012 introduceerde WMS Industries online gokken op mobiele apparaten en concentreerde het zijn inspanningen op het uitbreiden van zijn online game-aanbod. Voor casino’s introduceerde WMS bijvoorbeeld de My Poker videopoker spellen.

In 2012 verwierf WMS het in Zweden gevestigde Jadestone Group AB en vervolgens het in Iowa gevestigde Phantom EFX, dat later dat jaar onderdeel werd van een nieuwe dochteronderneming genaamd Williams Interactive. Deze dochteronderneming werd speciaal opgericht om video slots te maken voor online casino’s. Later dat jaar sloten de twee grote online casino’s van Betsson en Unibet meerjarige overeenkomsten met Williams Interactive, wat het bedrijf verzekerde van een grote afname van hun video slots en een grote bekendheid bij duizenden spelers die via deze twee kansspelaanbieders gokken. In 2014 werkte EveryMatrix samen met Williams Interactive om gezamenlijk video slots aan te bieden aan online casino’s.

In 2013 ging WMS op in Scientific Games en werd het een volledige dochteronderneming van dit grote Amerikaanse bedrijf. Scientific Games moest een fors bedrag neerleggen om WMS Industries over te nemen, namelijk 1,5 miljard Amerikaanse dollar. In 2016 werd WMS gereorganiseerd en is het bedrijf volledig opgegaan in Scientific Games. Bij Scientific Games had men echter wel door dat ze met WMS Industries/Williams zo’n grote, bekende merknaam in handen hadden dat ze de naam altijd intact hebben gehouden. Nog steeds mogen de ontwerpers van WMS Industries dus onder hun eigen naam spellen ontwerpen en produceren voor online casino’s, al worden deze spellen nu wel gedistribueerd door de online Scientific Games tak SG Digital. Als je een spel van WMS Industries speelt zie je dan ook vaak het logo van WMS Industries naast die van Scientific Games of SG Digital staan.

Samen met de andere grote casino spellen ontwikkelaars Bally en Shuffle Master, die ook door Scientific Games zijn overgenomen maar hun originele naam mochten behouden, vormt WMS een van de belangrijkste pilaren van dit gigantische Amerikaanse bedrijf.

Bekende spellen

In al die jaren dat WMS Industries bestaat heeft het bedrijf natuurlijk enkele geweldige gokkasten en andere casinospellen gelanceerd. Vele oude klassiekers zijn nog steeds te spelen, en er komen nog steeds om de paar maanden weer enkele nieuwe gokkasten uit. Misschien wel de bekendste spellen aller tijden van WMS zijn de gokkasten Zeus, Jackpot Party, Raging Rhino en Reel ‘Em In.

Andere populaire WMS spellen die je nog steeds kan spelen bij online casino’s zijn: Aftershock, Amazon Queen, Bier Haus, Bier Haus Oktoberfest, Black Knight, Black Knight 2, Brazilian Beauty, Bruce Lee, Cluedo Spinning Detectives, Cool Jewels, Crystal Forest, Dancing in Rio, Desert Cats, Dragon’s Inferno, Elvis Lives, Elvis the King Lives, Enchanted Kingdom, Epic Monopoly II, Fire Queen, Forbidden Dragons, Friends, Frozen Inferno, Gems Gems Gems, Giant’s Gold, Glitz, Goldfish, Gorilla Chief 2, Hearts of Venice, Heidi & Hannah’s Bier Haus, Heidi’s Bier Haus, Hula Nights, Invaders from the Planet Moolah, Invaders Megaways, Jumpin’ Jalapenos, Jungle Wild, King of Africa, KISS, Knight’s Keep, Kronos, Kronos Unleashed, Lady of Egypt, Lancelot, Leprechaun’s Fortune, Li’l Red Riches, Lock it Link Nightlife, Lunaris, Monopoly Big Money Reel, Monopoly Electric Wins, Monopoly Once Around Deluxe, Montezuma, Montezuma Megaways, Napoleon and Josephine, Nemo’s Voyage, Neptune’s Quest, OMG Kittens, OMG! Puppies, Raging Rhino, Raging Rhino Megaways, Raging Rhino Rampage, Raging Rhino Ultra, Red Flag Fleet, Reel Riches Fortune Age, Rome & Egypt, Sabertooth, Spartacus Call to Arms, Spartacus Gladiator of Rome, Spartacus Megaways, Spartacus Super Colossal Reels, Super Monopoly Money, Tetris Super Jackpots, The Cheshire Cat, Volts and Bolts, Wishing You Fortune, Wizard of Oz Emerald City, Wizard of Oz Road to Emerald City, Wizard of Oz Ruby Slippers, Wonder Woman Bullets & Bracelets, Zeus 1000, Zeus II, Zeus 3 en Zeus God of Thunder.

Conclusie

WMS Industries – oftewel Williams zoals het bekend staat in de volksmond – is een van de meest toonaangevende ontwikkelaars van casino spellen. Alhoewel dit bedrijf tegenwoordig een subdivisie is van Scientific Games en dus niet meer volledig onafhankelijk opereert, is het nog steeds een zeer belangrijke game studio in de online casino branche. WMS is overigens niet alleen actief in de online casino industrie, maar juist ook op de markt van gokkasten voor fysieke casino’s. Sterker nog, WMS Industries/Williams is zelfs groot geworden door het leveren van flipperkasten en spellen aan arcade hallen en gokkasten aan fysieke casino’s. Met de dochteronderneming van Midway Games heeft WMS zelfs enkele populaire console spellen gelanceerd zoals Mortal Kombat en NBA Jam!

In al die jaren dat WMS bestaat als bedrijf heeft het uiteraard enkele geweldige video slots en andere casinospellen gelanceerd. Misschien wel de bekendste spellen aller tijden van WMS zijn de gokkasten Zeus, Jackpot Party, Raging Rhino en Reel ‘Em In. Vele oude klassiekers zijn nog steeds te spelen, en er komen nog steeds om de paar maanden weer enkele nieuwe gokkasten uit. Deze spellen worden nu via het platform van Scientific Games (of beter gezegd, de digitale tak SG Digital) gedistribueerd aan online casino’s over de hele wereld. De kans is dus enorm groot dat je als online casino liefhebber op den duur wel een spel van WMS Industries tegenkomt mocht het zo zijn dat je nog niet bekend bent met dit grote, roemrijke Amerikaanse bedrijf.